ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

Σας προσκαλούμε στον ετήσιο χορό που διοργανώνουμε την
Κυριακή 4 Φεβρουαρίου 2024 και ώρα 13:00 στην αίθουσα πολλαπλών
χρήσεων του Δήμου Προσοτσάνης.
Θα χαρούμε να τιμήσετε με την παρουσία σας την εκδήλωσή μας.

Το Δ.Σ.

Παρακαλείσθε να τιμήσετε με την παρουσία σας την εκδήλωση υπέρ μνήμης του Πολιούχου Τραπεζούντος Πόντου Αγίου Ευγενίου, που θα πραγματοποιηθεί στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του Δημοτικού Διαμερίσματος Σιταγρών, την Κυριακή 21 Ιανουαρίου 2024 και ώρα 6:30μ.μ. Θα προηγηθεί παράκληση στον Ιερό Ναΐσκο του Αγίου Ευγενίου Σιταγρών. Θα ακολουθήσει stand up comedy με τον Αλέξη Παρχαρίδη, παρουσίαση των χορευτικών τμημάτων του συλλόγου μας και κοπή βασιλόπιτας. Είσοδος Ελεύθερη. Διοργάνωση:Ποντιακός Πολιτιστικός Σύλλογος Σιταγρών

Το Διοικητικό Συμβούλιο του Μουσικοχορευτικού Συλλόγου Προσοτσάνης «Ο Μέγας Αλέξανδρος» σας προσκαλεί στην κοπή της πρωτοχρονιάτικης βασιλόπιτας, που θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 21 Ιανουαρίου 2024 και ώρα 11:30 π.μ. στο Πολιτιστικό Κέντρο «ΗΩΣ» του Συλλόγου.

Επίσης, θα πραγματοποιηθεί η ετήσια τακτική Γενική Συνέλευση των μελών.

Παρακαλούνται όλα τα μέλη και οι φίλοι του Συλλόγου να προσέλθουν.

Το δρώμενο Μπάμπιντεν της Πετρούσας κρατάει το όνομά του από παλαιότερο εορτασμό της ημέρας της μαμής που γινόταν 8 Ιανουαρίου. Βασικά πρόσωπα είναι οι «χαράπηδες», άνδρες με τραγόμορφη μεταμφίεση: φορούν δέρματα κατσίκας, κάλυμμα του κεφαλιού από δέρμα κατσίκας με προσαρμοσμένα κέρατα τράγου, βάφουν το πρόσωπο με καπνιά και δένουν κουδούνια από τους ώμους

(δύο μεγάλα μπατάλια μπροστά και τέσσερα κυπριά πίσω), τα οποία διαλέγουν με προσοχή, ώστε να παράγεται αρμονικός ήχος. Με γρήγορες αναπηδήσεις προκαλούν το δυνατό ήχο των κουδουνιών, ώστε να διώξουν τα κακά πνεύματα και να ξυπνήσουν τις βλαστικές δυνάμεις της φύσης.

Το βράδυ της 6ης Ιανουαρίου ξεκινά με τη συνοδεία μουσικής και χορού μια μικρή «γύρα» κωδωνοφόρων στους δρόμους του χωριού, η οποία προαναγγέλλει το δρώμενο της επόμενης μέρας και δοκιμάζει το καλό «ζύγιασμα» των κουδουνιών. Στο τέλος της βραδιάς ανάβουν μεγάλη φωτιά, που θεωρείται ότι συμβάλλει στο διώξιμο των δαιμονικών δυνάμεων του χειμώνα και των ασθενειών.

Στις 7 Ιανουαρίου ξεκινά το μεσημέρι από την πλατεία το «φώτισμα» του χωριού, μια πομπή που διαχέει στην κοινότητα την αποτρεπτική και γονιμική δύναμή της. Σε πνεύμα ευθυμίας, γυρίζει τις γειτονιές με κυρίαρχη την παρουσία της καμήλας (ανά περιόδους ομοίωμα ή αληθινή), τουκαμηλιέρη, των αράπηδων, της παραδοσιακής ορχήστρας -με μακεδονικές λύρες και νταχαρέδες- η οποία μεταφέρεται με όχημα. Ακολουθούν οι «παππούδες» (παλαιότερα μόνο άνδρες, σήμερα και γυναίκες, ντυμένοι με την τοπική ανδρική παραδοσιακή φορεσιά) και οι«γκιλίγκες» (άνδρες και γυναίκες ντυμένοι με την τοπική παραδοσιακή γυναικεία φορεσιά). Κάποιοι από τους συμμετέχοντες βάφουν με καπνιά στο μέτωπο ή στα μάγουλα το σημείο του σταυρού, ως ένδειξη σεβασμού προς τη θρησκεία. Σταματούν σε σπίτια που έχουν τάμα να κεράσουν την πομπή.

Στις 8 Ιανουαρίου το απόγευμα, ξεκινά η πομπή από την πλατεία και καταλήγει στην αυλή του σχολείου, όπου γίνεται αναπαράσταση οργώματος και σποράς και άλλων αγροτικών εργασιών, εικονικών πράξεων με στόχο την ενίσχυση της δύναμης που γονιμοποιεί τη γη. Στήνεται χορός, στον οποίο κορυφαίος είναι ο «σταχτής», άνδρας που χτυπά όποιον εμποδίζει τον κύκλο του χορού με μια κάλτσα γεμάτη στάχτη από τις εστίες της φωτιάς του δωδεκαημέρου. Η στάχτη, καθώς χρησιμοποιείται κατά παράδοση ως καθαρτική και απολυμαντική ουσία, ενέχει στα πλαίσια του δρώμενου μαγική αποτρεπτική δύναμη εναντίον του κακού. Συμμετέχουν και τα «ανδρείκελα», ομοιώματα ανδρών που προσαρμόζονται στη μέση ανδρών τελεστών. Η παρουσία των ανδρείκελων, ως μεταφορά της ανδρικής γενετήσιας ορμής, ενισχύει τελετουργικά τις γονιμικές δυνάμες της γης, των ζώων και των ανθρώπων.

Η τέλεση ξεκινά το βράδυ της 6ης Ιανουαρίου στην Τοπική Κοινότητα Πύργων, κατά το οποίο γίνεται η αγρυπνία, παραδοσιακό γλέντι με λύρα, γκάιντα και νταχαρέδες. Μετά τα μεσάνυχτα και έως το ξημέρωμα, νέοι άνδρες που συμμετέχουν στην αγρυπνία, φορούν κουδούνια χωρίς να μεταμφιεστούν και γυρνούν στο χωριό «για να ακουστούν», να προαναγγείλουν το δρώμενο της επόμενης μέρας.

Το πρωί της 7ης Ιανουαρίου οι ξενυχτισμένοι συμμετέχοντες, βάφουν το πρόσωπο με καπνιά, παίρνουν από ένα ή δύο κουδούνια και ξεκινούν τη «γύρα» του χωριού με τους μουσικούς. Επισκέπτονται τα σπίτια πόρτα-πόρτα, όπου δέχονται κεράσματα και συγκεντρώνουν τοπικά διατροφικά προϊόντα. Όσοι από τους νοικοκύρηδες είναι κτηνοτρόφοι συνηθίζουν να προσφέρουν ένα ζώο. Το μεσημέρι η γύρα τελειώνει, έχοντας περισυλλέξει τα αντιπροσωπευτικά τρόφιμα της αγροτο-κτηνοτροφικής παραγωγής της κοινότητας. Καταλήγει στην πλατεία, όπου ανάβονται φωτιές και στήνεται μεγάλο τραπέζι.

Την ώρα αυτή ντύνονται οι «Αρκουδιάρηδες» υπό την επίβλεψη παλαιότερων τελεστών που ξέρουν να «δέσουν» τα κουδούνια στο σώμα. Για τους τελεστές το ντύσιμο είναι μια ιεροτελεστία. Φορούν δέρματα από κατσίκες που καλύπτουν όλο το σώμα και κεφαλοστολή από δέρμα κατσίκας με τρύπες για τα μάτια και το στόμα, στην οποία συχνά προσαρμόζουν κέρατα τράγου. Κρεμούν στη μέση κουδούνια («τουμπελέκια», μεγάλα κυπριά και μπατάλι), τα οποία επιλέγουν με προσοχή, ώστε να παράγεται αρμονικός ήχος. Εμφανίζονται στην πλατεία, όπου επιδίδονται σε πειράγματα, χορό και χτύπημα των κουδουνιών με αναπηδήσεις, «για το καλό της γης», το ξύπνημα των βλαστικών δυνάμεων της φύσης και την αποτροπή του κακού.

«ΜΠΑΜΠΙΝΤΕΝ»
Το μεσημέρι της 8ης Ιανουαρίου τελείται ο εικονικός γάμος. Ντύνεται ο γαμπρός και η νύφη (την υποδύεται ένας άντρας), ξεκινούν με όργανα την πορεία στο χωριό, συναντώνται και καταλήγουν στην πλατεία. Ένας άνδρας μεταμφιεσμένος σε παπά τελεί τον εικονικό γάμο. Συμβαίνουν διάφορα επεισόδια: Οι αρκουδιάρηδες επιχειρούν να κλέψουν τη νύφη, ένας άνδρας μεταμφιεσμένος σε γιατρό προσπαθεί να την ξεγεννήσει. Η παρουσία των προσώπων της νύφης και του γαμπρού και η διαδικασία της γέννας, του αποτελέσματος της γαμήλια ένωσης, αποτελούν μεταφορά της γονιμικής δύναμης της φύσης και προσπάθεια ενίσχυσής της. Παράλληλα, μαγειρεύεται το παραδοσιακό βραστό, με το κρέας των ζώων που είχαν συγκεντρώσει οι συμμετέχοντες της «γύρας» την προηγούμενη μέρα και με πλιγούρι –σπασμένο σιτάρι. Οι γυναίκες ετοιμάζουν παραδοσιακή πίττα. Οι συμμετέχοντες στο δρώμενο γίνονται συνδαιτυμόνες στο κοινό αυτό γεύμα και «μεταλαβαίνουν» τη γονιμική δύναμη των τροφίμων που παράγει η γη και τα ζώα τους. Την ενισχύουν και την επιστρέφουν στη φύση τελώντας το δρώμενο.